Δημήτρης Τσάκας – Πνοή σαξοφώνου| Της Δανάης Φαίδρας Θωμαΐδου

Αν δεις τον Δημήτρη Τσάκα να παίζει το σαξόφωνό του, μπορεί να νομίζεις ότι συμβαίνει το αντίθετο! Ότι το σαξόφωνο παίζει, ορίζει, καθοθηγεί τον ίδιο. Σαν συγκοινωνούντα δοχεία που το ένα τροφοδοτεί το άλλο. Άλλωστε, όπως ο ίδιος λέει «το σαξόφωνο είναι πνοή».

 

Η αγάπη του για την μουσική ξεκίνησε από τα παιδικά του χρόνια, όταν η κλασική κιθάρα μπήκε στην ζωή του. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, συνειδητοποίησε ότι η τζαζ θα ήταν η… ερωμένη του! Λίγο καιρό μετά, φοίτησε στο Berklee College of Μusic όπου σπουδαίοι καθηγητές (Andy Mc Gee, Jerry Bergonzi, George Garzone) τον μύησαν στον μαγικό κόσμο της. Έκτοτε, κάνει συνεχώς συνεργασίες με μεγάλους Έλληνες και ξένους μουσικούς. Το 2007 συμμετείχε ως σολίστας στο τριπλό cd του Βαγγέλη Παπαθανασίου ‘Blade Runner Trilogy ‘ 25th anniversary. Το 2010 κυκλοφόρησε το πρώτο του προσωπικό CD με τίτλο “Growing up”, το οποίο ηχογράφησε στη Νέα Υόρκη παίρνοντας εξαιρετικές κριτικές από κορυφαίους μουσικούς, όπως ο David Liebman. Tον Ιανουάριο του 2013 έκανε αίσθηση παρουσιάζοντας ως σολίστ, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το ιστορικό έργο “Charlie Parker with strings” σε συνεργασία με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ, ενώ τα τελευταία χρόνια παίζει στα συγκροτήματα Crazy People Music και Nouveau Sextet.

 

Αυτά είναι μόνο λίγα από όσα καταπιάνεται ο σαξοφωνίστας Δημήτρης Τσάκας.

 

Ένας γλυκύτατος άνθρωπος και ένας μουσικός από τους λίγους στο είδος του. Όπως είχε πει ο σαξοφωνίστας John Coltrane : «Η μουσική μου είναι η πνευματική έκφραση του τί είμαι – η πίστη μου, η γνώση μου, η ύπαρξή μου… Όταν ξεκινάς να δεις τις δυνατότητες της μουσικής, ποθείς να κάνεις κάτι πραγματικά καλό για τον κόσμο, να βοηθήσεις την ανθρωπότητα να απελευθερωθεί από τα “κρατήματά” της… Θέλω να μιλάω στις ψυχές τους».

Πιστέψτε με, ξέρω μια περίπτωση που δυο άνθρωποι μετά από συναυλία του Δημήτρη, απελευθερώθηκαν και έγιναν μια… πνοή. Όπως γίνεται εκείνος με το σαξόφωνό του.

 

Πώς άρχισες να ασχολείσαι με την μουσική;

Είχα την τύχη να μεγαλώσω σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον. Η μητέρα μου είναι ζωγράφος, ο πατέρας μου είναι μαθηματικός και είχαν διακρίνει σε εμένα κάποιο έντονο στοιχείο ρυθμού και μελωδίας. Έτσι, όταν ήμουν γύρω στα οκτώ ξεκίνησα μαθήματα κιθάρας, κάτι που μου άρεσε. Στην πορεία συνειδητοποίησα ότι ήθελα να γίνω μουσικός της τζαζ και έτσι άρχισα το σαξόφωνο. Αυτό συνέβη, αφού τελείωσα τις σπουδές μου στην κιθάρα, και για κάποια περίοδο άκουγα πολλών ειδών μουσικές, μεταξύ αυτών και τζαζ, free jazz, mainstream jazz και άλλα είδη της. Ωστόσο απολάμβανα ιδιαίτερα τους μεγάλους μουσικούς Charlie Parker, John Coltrane, Miles Davis και παράλληλα μου άρεσαν και σαξοφωνίστες τύπου Eric Dolphy. Είχα ήδη να αρχίσει ασχολούμαι αλλά βλέποντας συναυλίες όπως αυτή των Art Ensemble of Chicago που είχαν έναν εκπληκτικό σαξοφωνίστα, τον Roscoe Mitchell, με έκαναν να βεβαιωθώ ότι αυτό ήθελα να κάνω!

Μεγαλώνοντας τι μουσική άκουγες;

Άκουγα κλασική μουσική και συγκροτήματα όπως οι Beatles, οι Led Zeppelin, οι Doors που μου άρεσαν πολύ. Πάντως, το να ακούω σε εκείνη την ηλικία κλασική μουσική σε πολλούς φαινόταν περίεργο. Αλλά νομίζω ότι για ένα παιδί, μόνο και μόνο το να βρεθεί σε μία συναυλία κλασικής ορχήστρας του προκαλεί δέος. Αργότερα που με “τράβηξε” η τζαζ, δεν υπήρχε το διαδίκτυο, οπότε παρακολουθούσα όσες περισσότερες συναυλίες μπορούσα. Σε όλα τα jazz club που υπήρχαν εδώ στην Ελλάδα, σε φεστιβάλ, παντού.

Ήταν η περίοδος που μόλις είχα αγοράσει ένα σαξόφωνο και ενώ οι, μέχρι τότε, γνώσεις μου στην μουσική αφορούσαν την κλασική παιδεία και συγκεκριμένα την κιθάρα, την οποία κυρίως έπαιζα μόνος μου, βλέποντας την τρομερή επικοινωνία και συνεργασία που είχαν οι μουσικοί των γκρουπ πάθαινα σοκ! Αναρωτιόμουν «τι κάνουν τώρα;», παρατηρούσα πώς κοιταζόντουσαν και έπαιζαν όλοι μαζί, ξεκινούσαν, σταματούσαν, ο ένας ακολουθούσε τον άλλον και δεν μπορούσα να καταλάβω πώς τα έκαναν όλα αυτά. Δεν υπάρχει βέβαια κάποιο μυστικό, εντέλει κατάλαβα ότι είναι απλώς μια κοινή γλώσσα μεταξύ μουσικών αλλά τότε αυτό ήταν ένας άλλος κόσμος και συγχρόνως και το πιο γοητευτικό στοιχείο. Αυτό το έντονο συναίσθημα της επικοινωνίας τόσο με τους άλλους μουσικούς όσο και με το ακροατήριο, δεν μου φεύγει ποτέ και ακόμα με γοητεύει.

 

Αν σου ζητούσα να χαρακτηρίσεις το σαξόφωνο με μία λέξη, ποια θα ήταν αυτή;

Πνοή. Ανέκαθεν με γοήτευε πάρα πολύ το ότι εισπνέεις, εκπνέεις και… παράγεις μουσική. Δες, για παράδειγμα στα live, το σαξόφωνο, όταν παίζεται από έμπειρο μουσικό, γίνεται ένα με το σώμα του. Ακόμα και στις παύσεις υπάρχει μια συνεχής κίνηση. Δεν σταματάς ποτέ, υπάρχει ένταση, είναι αρκετά δυνατό συναίσθημα.

 

Πώς προέκυψε το Berklee school of music;

Υπήρχε ένα πρόγραμμα υποτροφιών, που μουσικοί-υπεύθυνοι για τους international students, ερχόντουσαν από την Αμερική στην Ελλάδα και έδιναν υποτροφίες. Εγώ δεν έπαιζα πολλά χρόνια, αλλά το είχα πάρει ζεστά. Πήρα την υποτροφία, πήγα στο Berklee και έκανα ένα σπουδαστικό έτος. Ήταν πολύ ωραία, σαν να είσαι σε ένα πάρκο που συμβαίνουν μόνο καλά πράγματα, σαν μια ιδανική μουσική κοινότητα. Βρέθηκα σε ένα χώρο στον οποίο η τζαζ αποτελεί παραδοσιακή μουσική, που οι καθηγητές μεγάλωσαν με αυτήν. Θυμάμαι ακόμα έναν σπουδαίο καθηγητή, τον σαξοφωνίστα Andy McGee, ο οποίος, είχε φοβερή ιστορία στην τζαζ και με έμαθε πολλά.

 

Τι έχεις κρατήσει από τον Andy McGee;

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν γνωρίσει την τζαζ καθαρά βιωματικά, όχι μόνο ακαδημαϊκά. Tην έχουν ζήσει από όταν γεννιόταν, άνθιζε, άλλαζε στυλ, μέσα από τον “προφορικό” τρόπο μετάδοσής της. Αυτό που μου τόνιζαν όλοι οι καθηγητές ήταν ότι «πρέπει να είσαι εκεί, να ακούς, να μελετάς, να παίζεις, να ξυπνάς και να σκέφτεσαι την τζαζ, να κοιμάσαι και να σκέφτεσαι την τζαζ και το σαξόφωνο». Σα να έπρεπε να βγω από την λογική που είχα συνηθίσει από εδώ που έλεγε «κάνε αυτή την άσκηση, πέρνα στην επόμενη» και να μπω στο πιο ζωντανό κομμάτι της μουσικής που είχε να κάνει με το να την εντάξω απόλυτα στην ζωή μου. Μου έλεγαν «πρέπει να παίζεις, να μαθαίνεις ένα κομμάτι και μετά να το παίζεις με τους φίλους σου, να ακούς όλες τις ηχογραφήσεις, να πηγαίνεις σε live, να ζεις με αυτή την εκφραστική και γεμάτη ενέργεια μουσική κάθε στιγμή». Όταν το κατάφερα, να ξεπεράσω την κλασική σχέση καθηγητή-μαθητή και να νοιώσω την τζαζ σαν μια ιδεολογία και τρόπο ζωής, πανηγύριζαν! Και εγώ φυσικά.

 

Θυμάσαι κάποια ξεχωριστή στιγμή από τον καιρό που ζούσες στην Αμερική;

Ήταν ένα live και είχε έρθει να παίξει ένας πολύ μεγάλος, σε ηλικία αλλά και σε ταλέντο, σαξοφωνίστας. Ένας γνωστός μου, επίσης μουσικός, με συμβούλεψε να καθίσω κοντά στην σκηνή για να μπορώ να τον παρατηρώ την ώρα που έπαιζε. Τον ρώτησα “αλήθεια είναι τόσο σημαντικό;” Μετά συνειδητοποίησα ότι με αυτό τον τρόπο μπόρεσα να καταλάβω τον τρόπο που χειριζόταν το σαξόφωνο. Ήταν ένας μεγάλος άνθρωπος που κατά κάποιο τρόπο μετέφερε όλη την ιστορία της τζαζ, παίζοντας πολύ λίγες νότες και χωρίς να είναι ιδιαίτερα γνωστός. Είναι κάτι που φέρνω πολύ συχνά στο μυαλό μου, το πόσο σημαντικό είναι να παρατηρείς από πολύ κοντά ένα μουσικό και έτσι να αποκομίζεις πολλά πράγματα που ούτε φανταζόσουν! Είναι μια ωραία στιγμή που ήθελα να μοιραστώ και που θυμάμαι ακόμα μετά από πολλά χρόνια.

Οι Έλληνες μουσικοί μπορούν να αποτελέσουν αντιπροσωπευτικά δείγματα στην τζαζ;

Ναι. Έχουν χαρακτηριστικά που τους κάνουν να ξεχωρίζουν, γιατί έχουν πολλές επιρροές. Επίσης, το γεγονός ότι στο παρελθόν η τζαζ στην Ελλάδα δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής και η πρόσβαση στις πληροφορίες ήταν δύσκολη, λειτούργησε θετικά, γιατί αυτοί που ενδιαφέρθηκαν το αγαπούσαν πραγματικά. Πλέον τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα.

 

Είναι θέμα παιδείας, κουλτούρας, συνήθειας το ότι πολύς κόσμος είτε δεν γνωρίζει την τζαζ είτε την απεχθάνεται;

Πολλούς τους κουράζει, δεν είναι παράλογο. Είναι θέμα πολλών πραγμάτων. Είναι θέμα παιδείας, κουλτούρας και τρόπου ζωής. Η τζαζ δε θα αποτελούσε εύκολα τρόπο διασκέδασης για τον Έλληνα, δύσκολα θα έλεγε “πάμε να διασκεδάσουμε, να ακούσουμε τζαζ”, δεν είναι και πολύ συνηθισμένο. Νομίζω ότι όλοι οι μουσικοί της τζαζ το έχουν αποδεχτεί αυτό, ξέρουν. Ακόμα και το ραδιόφωνο να ανοίξεις, λίγοι είναι οι σταθμοί που παίζουν τζαζ.

 

Από πού εμπνέεσαι;

Από την καθημερινότητα, τα ταξίδια, τις βόλτες στην Αθήνα. Η Αθήνα μου αρέσει πολύ, το να βγω να περπατήσω πολλές φορές αποτελεί πηγή έμπνευσης, όχι βέβαια με την έννοια ότι περπατάω ή ταξιδεύω με αυτό τον σκοπό, έρχεται μόνο του. Μπορώ να εμπνευστώ από οτιδήποτε, από έναν άνθρωπο μέχρι ένα αντικείμενο. Βέβαια έχουν υπάρξει και φορές που δεν έχω διάθεση, και ειδικά όταν με απορροφούν καταστάσεις που συμβαίνουν γύρω μου. Όλο αυτό θέλει ηρεμία, υπακοή και πειθαρχία.

 

Εκτός από τις ατομικές δουλειές σου παραμένεις πιστός στις συνεργασίες.

Ναι, κάνω πολλά και διαφορετικά. Τα τελευταία χρόνια παίζω σε άλλα δύο σχήματα. Το ένα είναι οι Crazy People Music με τους οποίους παίζουμε συστηματικά τα τελευταία 7 χρόνια. Είναι όλοι πάρα πολύ σπουδαίοι μουσικοί, παίζουμε funk και jazz. Επικεντρωνόμαστε σε διασκευές κομματιών αλλά στόχος μας είναι να κάνουμε και προσωπικά πράγματα σαν γκρουπ. Το άλλο γκρουπ είναι οι Nouveau Sextet, των οποίων η κατεύθυνση είναι λίγο διαφορετική. Αποτελείται από μουσικούς από διαφορετικά είδη, γεγονός που το κάνει πολύ ενδιαφέρον. Κάποιοι προέρχονται από την τζαζ και, γενικότερα, από τη σύγχρονη μουσική και άλλοι από την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Κάνουμε μία πολύ ωραία μίξη, που γίνεται χωρίς να την προσπαθούμε, ενώνεται η μοντέρνα με την παραδοσιακή μουσική με ξεχωριστό τρόπο. Σύντομα θα κυκλοφορήσει και το πρώτο μας cd.

Με τόσα πολλά που κάνεις στη μουσική με κάνεις να πιστεύω ότι είναι το Α και το Ω στην ζωή σου… Είναι;

Η μουσική είναι εθισμός αλλά με την καλή, την δημιουργική έννοια. Σε όλα χρειάζεται ισορροπία. Δεν μπορείς δηλαδή να παίζεις δέκα ώρες κάθε μέρα, αυτό θα είναι μανία μετά. Υπάρχουν και φορές που έχεις την ανάγκη να κάτσεις σπίτι και να μελετάς μόνος για ώρες, αλλά η ζωή είναι και τόσα άλλα πράγματα.

Άλλωστε και η τζαζ, από την γέννησή της, ήταν πολύ “ζωντανή”, ζούσε στον δρόμο…

Αυτή είναι και η λογική της τζαζ. Δεν μπορείς να κρατάς ουδέτερη στάση στην ζωή. Πρέπει να έχεις κάθε είδους συνείδηση, κοινωνική, πολιτική και να μην αποστασιοποιείσαι από οτιδήποτε, ούτε καν και από τις υπόλοιπες τέχνες. Η καθημερινότητα, η ζωγραφική, η ποίηση, η λογοτεχνία, όλη μας η ζωή είναι ερεθίσματα που δεν πρέπει να αγνοούμε.

 

Μίλησέ μας για την καινούρια δουλειά που ετοιμάζεις.

Θα βγει το Φεβρουάριο του 2015 και θα υπάρχει μέσα της ηλεκτρισμός! (γελάει) Ο τίτλος δεν ξέρω ακόμα ποιος θα είναι, αλλά σίγουρα κάπου θα υπάρχει το “Tsak-electric”.

 

Πώς προέκυψε ο ηλεκτρικός ήχος;

Πάντα μου άρεσε. Είναι συνηθισμένο στην τζαζ να υπάρχουν ηλεκτρικά σχήματα, μη φανταστείς όμως ηλεκτρονική μουσική. Έχει keyboards, έχει τον χαρακτηριστικό ήχο των synthesizer, με κάποια στοιχεία από παλιές εποχές, όπως ‘80s, ‘90s επειδή έχει και κάποιους αναλογικούς ήχους. Επίσης ηλεκτρικό μπάσο. Το κλασικό πιάνο, το σαξόφωνο και τα ντραμς θα παραμείνουν όπως τα ξέρουμε! (γελάει). Σε μερικά κομμάτια θα υπάρχουν φωνητικά αλλά και σε ένα από αυτά συμμετέχει ένας Αμερικανός μουσικός που κάνει “Spoken Word”, που είναι κάτι μεταξύ ποίησης και ραπ. Είμαι πολύ τυχερός που συνεργάστηκα με τόσο εξαίρετους μουσικούς και φίλους, για αυτό το “ιδιαίτερο” project. Το ηλεκτρικό στοιχείο σε πάει σε άλλα ακούσματα, που διαφοροποιούνται από το παραδοσιακό άκουσμα της τζαζ.

 

Ποιους στόχους βάζεις, τι ονειρεύεσαι;

Όσον αφορά την τέχνη μου, το να γίνομαι καλύτερος μουσικός από όλες τις απόψεις. Δεν έχω υπέρμετρες φιλοδοξίες όσον αφορά στην αναγνώριση και στην οικονομική αποκατάσταση. Ανταμείβομαι με τον τρόπο που εγώ διαλέγω και αυτό έχει να κάνει με το ότι θέλω να γίνονται όλα πιο όμορφα γύρω από τη μουσική που αγαπώ. Αυτό ονειρεύομαι.

 

Η Δανάη Φαίδρα Θωμαΐδου αν και έχει εργαστεί, για 8 χρόνια, ως δημοσιογράφος σε τηλεοπτικό κανάλι, σχεδόν πάντα συστήνεται ως «δημοσιογράφος» (εντός εισαγωγικών) για λόγους που μόνο εκείνη ξέρει. Ονειρεύεται να διευρύνει τους… επαγγελματικούς ορίζοντές της & σε ένα εκατομμύριο άλλους δημιουργικούς τομείς. (ντοκιμαντέρ, κασκαντέρ, ανιματέρ, κοκ) Λατρεύει τους αγαπημένους της (ανθρώπους & σκύλους), τα ταξίδια, τα μπαχάρια, τις σβούρες, τα μεταλλικά κουτιά, τον M.Χατζηδάκι & τα blues. Όποτε “συννεφιάζει” επικίνδυνα ακούει το “Ain’t got no … I got life” της Nina Simone & αναθαρρεί. Τελειώνοντας, αναρωτιέται γιατί γράφει αυτές τις αράδες σε τρίτο πρόσωπο. Γιατί…;!


Link:Δανάη Φαίδρα Θωμαΐδου

test