O γάμος από έρωτα έχει αποτύχει; της Ιουλίας Βελισσαράτου

Δεν έχει περάσει ούτε μισός αιώνας από τότε που καθιερώθηκε ο γάμος από έρωτα. Και με αγώνες όχι αστεία. Δεν ήταν καθόλου αυτονόητο ότι δυο άνθρωποι έπρεπε να ερωτευθούν πριν έρθουν εις γάμον κοινωνία. Προσφιλές το θέμα και στις ελληνικές ταινίες της δεκαετίας του 60 όπου οι αυστηροί γονείς είχαν λόγο σε ολόκληρη τη διαδικασία. Από την εύρεση του γαμπρού , την οργάνωση και καθοδήγηση του γάμου. Μέχρι και στάμνα έπεφτε. Όπως στην αγαπημένη ταινία με την εθνική μας προξενήτρα Γεωργία Βασιλειάδου που έβαζε στόχο γαμπρούς ,πετώντας γλάστρες από το μπαλκονάκι, για τις ανύπαντρες ανιψιές της.. Με τον κατάλληλο έλεγχο στις τσέπες του επίδοξου γαμπρού…

Οι γυναίκες ,όλα αυτά τα χρόνια, ήταν μέσα σε ένα έγγαμο βίο που δεν τον επέλεξαν και  αναγκάζονταν να υπομείνουν , πιστές στις κοινωνικές επιταγές, όταν  έρχεται η απελευθέρωση.

Ο Μάης του 68, τα παιδιά των λουλουδιών , η επανάσταση των ηθών , ανοίγει νέο κεφάλαιο στις σχέσεις των ανθρώπων. Γίνονται πλέον φανερές και για πρώτη φορά η γυναίκα και κατ΄επέκταση το ζευγάρι αποφασίζει χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις για τη δική του κοινή ζωή..

Δεν έχουν περάσει ούτε σαράντα χρόνια από τότε και παρά τις εξεγέρσεις και τις αντιδράσεις που έφερε μαζί του ο γάμος από έρωτα στην εποχή μας  φαίνεται να αποτυγχάνει. Βιβλίο ολόκληρο έγραψε για το ζήτημα ο εξαιρετικός γάλλος συγγραφέας Πασκάλ Μπρυκνέρ , ο οποίος αναρωτιέται αν τελικά ήταν  πιο ανθεκτικός  ο γάμος όταν βασιζόταν στο συμφέρον. Και όχι μόνο στο οικονομικό αλλά στο κοινωνικό με γνώμονα το βιολογικό ρολόι της γυναίκας και την υστεροφημία του άνδρα – πατέρα. Ο γάμος από συνοικέσιο άλλωστε δεν προκαλεί αυταπάτες. Ξέρεις τι να περιμένεις και δεν έχεις προσδοκίες. Αν μάλιστα τύχαινε και αισθανόσουν  στοργή για τον σύντροφο του κατά τη διάρκεια του τότε ήσουν πολύ τυχερός.

Σήμερα όλα αυτά θυμίζουν μια μακρινή και ξεθωριασμένη εποχή. Ο έρωτας απελευθερώθηκε αλλά με τέτοια πίεση από την αιώνια εγκράτεια που ξεπέρασε τις αντοχές του. Οι σχέσεις – που οδηγήθηκαν στο γάμο-  βγήκαν στο φως, πολλαπλασιάστηκαν , έφτασαν στην κορύφωση τους αλλά γκρεμίστηκαν με πάταγο. Η εξειδανίκευση του έρωτα έφερε μαζί της και υπερβολικές απαιτήσεις  με σύμμαχο τον εγωισμό και τον ναρκισισμό. Στο τέλος, δε, η διαπίστωση ήταν ακόμα πιο απογοητευτική. Ο έρωτας δεν ήταν έρωτας αλλά  ενθουσιασμός, μία σπίθα και το χειρότερο; Μία ανάγκη. Επιτακτική ανάγκη να νιώσουμε όπως οι ήρωες στις ταινίες ή όπως οι στάρ στα περιοδικά.

Επί της ουσίας δεν ερωτευόμαστε τον σύντροφο μας αλλά την εικόνα που εμείς έχουμε εξειδανικεύσει για αυτόν. Είμαστε ερωτευμένοι δηλαδή με την ιδέα του έρωτα και κατ΄επέκταση του γάμου , της οικογένειας , των παιδιών.

« Τρελός πλατωνισμός» υπογραμμίζει ο Μπρυκνέρ. Αγαπάμε τον έρωτα περισσότερο από τα ίδια τα άτομα. Τον αναζητούμε μέσω διαφορετικών προσώπων αντί να συγκεντρωθούμε στο ένα και μοναδικό και να το αγαπάμε περισσότερο»

Και αν ψάξουμε πραγματικά μέσα μας, πολύ βαθιά, θα εκπλαγούμε όταν διαπιστώσουμε ότι ο γάμος και οι προεκτάσεις του μπορεί να μην είναι καν δική μας επιθυμία αλλά των γονιών μας..

Οι σχέσεις χαλάνε και οι γάμοι διαλύονται όχι λόγω της πληθώρας των επιλογών αλλά επειδή είναι καλύτερα να είσαι μόνος σου παρά να πλήττεις μέχρι θανάτου..

« Η μοναξιά έγινε δικαίωμα που διαδέχθηκε την παλιά συνθήκη της υποδούλωσης» γράφει ο Μπρυκνέρ …

Το οξύμωρο είναι ότι ο έρωτας ως  το μοναδικό συστατικό για το οποίο αγωνίστηκαν γενιές και γενιές για να γίνει απαραίτητη προϋπόθεση για την τέλεση ενός γάμου απέτυχε να ενταχθεί στους κόλπους του θεσμού..

Γιατί ή ο γάμος δεν ανέχεται τον  έρωτα ή ο έρωτας το γάμο. Τουλάχιστον τον συμβατικό.

« Η προσπάθεια μας να τον εξημερώσουμε μέσα στο γάμο απέτυχε πιο θεαματικά και από τον ίδιο το γάμο» σχολιάζει ο Μπρυκνέρ. Ο έρωτας δεν είναι το τσιμέντο που θα διέθετε τη δύναμη του στην υπηρεσία του θεσμού: παραμένει ένα εκρηκτικό που πετιέται και σκάει πάνω μας σαν δυναμίτης..»

« Οι Αμερικανοί χωρίζουν λόγω ασύμβατης ψυχικής διάθεσης. Δεν θα έπρεπε να παντρεύονται καν. Ο στόχος του γάμου είναι ακριβώς αυτό: το να αγωνίζεσαι για να ζήσεις μαζί με τον άλλον τη στιγμή που υπάρχει ασυμβατότητα. Οι άνδρες και οι γυναίκες είναι εξ ορισμού ασύμβατοι» τονίζει ο Αμερικανός συγγραφέας G.K Chesterton

O σκοπός του γάμου δεν θα έπρεπε να είναι το βιολογικό μας ρολόι. Δεν θα πρέπει να παντρευόμαστε αποκλειστικά και μόνο για να κάνουμε παιδιά αλλά αυτό που λέει ο Chesterton να δοκιμαστούμε στην ασυμβατότητα των φύλων και των χαρακτήρων μας.

Και όταν οι δοκιμές πετύχουν και αντέξουν το τσουνάμι  των ιδιοτροπιών μας , των ευσεβών πόθων μας αλλά κυρίως τον αδυσώπητο χρόνο  τότε η τελετή του γάμου- σαν μία μεγάλη γιορτή- θα έρχεται σαν επιστέγασμα ή καλύτερα σαν επιβράβευση ..

Μήπως είναι καιρός να παντρευόμαστε μετά τα πρώτα  10 χρόνια γνωριμίας;

Ιουλία Βελισσαράτου  

H Ιουλία Βελισσαράτου  είναι συντάκτρια διεθνούς ειδησεογραφίας στο ραδιόφωνο από το 2001 και την τηλεόραση του ΣΚΑΙ από το 2006.  Ήταν υπεύθυνη για την αρχισυνταξία και την εκφώνηση του δελτίου  ειδήσεων τα μεσάνυχτα στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ το 2008. Έχει εργαστεί επίσης στο ραδιόφωνο του Planet και του Alpha News στον ίδιο τομέα. Έχει διατελέσει σύμβουλος επικοινωνίας  της Ευρωπαϊκής επιτροπής στην Ελλάδα για τρία χρόνια , έχει διδάξει σύνταξη ειδήσεων για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση στα ΙΕΚ ΔΟΜΗ από το 2009 έως το 2010 ενώ έχει εργαστεί και σε ναυτιλιακή εφημερίδα. Είναι πτυχιούχος Γαλλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών  και κάτοχος  επάρκειας Αγγλικών με Proficiency  του  Cambridge και του Michigan. Είναι μητέρα ενός κοριτσιού 6ετών.