Λένε πως ο κάθε καλλιτέχνης έχει ένα δικό του κόσμο στον οποίο κατοικεί. Το δικό του πρίσμα, μέσα από το οποίο αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Για την σκηνοθέτη Αθηνά Τούσια αυτό το πρίσμα έχει τη μορφή ενός… λαβύρινθου. Οι φωτεινές σκιές, οι ονειρικοί εφιάλτες και οι καλοπροαίρετοι κακοί ήρωες ξεπηδούν από το μυαλό μιας νέας σκηνοθέτιδος, γεμάτη πείσμα, ειλικρίνεια και πάθος γι’ αυτό που κάνει.
Την γοητεύει ο κακός ήρωας των ταινιών. Σε αυτόν βλέπει έναν απλό άνθρωπο, που κάτι στη ζωή του πήγε στραβά. «Από του αγαπημένους μου κακούς είναι ο Genesis (Suicide Club), έχει όλοι τη ωραιοπάθεια και τη μεγαλομανία του ανθρώπου που γίνεται βίαιος για να γίνει διάσημος. Όπως στο Natural Born Killers δεν τους ενδιαφέρει τίποτα άλλο παρά η φήμη και η προβολή. Αυτό είναι τα Μ.Μ.Ε.».
Μεγαλωμένη σε μια κοινωνία που θέλει να «γεννά» επιστήμονες, η σκηνοθεσία για εκείνη ήταν η παντιέρα της επανάστασης της. «Τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας μου τα μεγάλωναν με το σκεπτικό να γίνουν επιστήμονες. Εγώ από όταν ήμουν δεκαέξι χρονών έβλεπα Cult Horror Movies και έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με την σκηνοθεσία. Είχα ιδέες απλά δεν ήξερα πώς να τις πραγματοποιήσω. Τελικά αποδείχτηκε ότι είναι πιο πολύπλοκο από το να πας σε μια σχολή και να σου πουν πως γίνεται».
Το να ξεκινήσει να ασχολείται με την σκηνοθεσία ήταν το εύκολο κομμάτι, το να χαράξει τη δική της πορεία είναι το δύσκολο. «Πρέπει να έχεις στομάχι και αντοχές για να μπορείς να συνεχίζεις. Πρέπει να ξέρεις τι κάνεις, γιατί ο δρόμος δεν είναι στρωμένος για σένα.
«Δεν πρόκειται να έρθει κανείς να σου πει πάρε αυτά τα λεφτά και κάνε αυτό. Θα πρέπει να τα βρεις μόνος σου τους οικονομικούς πόρους για να υλοποιήσεις την ταινία σου.»
«Και πάντα υπάρχει ο κίνδυνος η ίδια η ζωή να έρθει και σε πετάξει έξω. Να σου πει ότι ήρθε η ώρα να νοικοκυρευτείς, να φτιάξεις οικογένεια και να κόψεις αυτά τα “περίεργα” που κάνεις. Αυτό συμβαίνει στη τέχνη γενικά».
Διπλωματία, Επιλεκτική Μνήμη, Γνησιότητα! Το τρίπτυχο για ένα καλό σκηνοθέτη, δια στόματος Αθηνάς Τούσια. «Ο σκηνοθέτης πρέπει να έχει άποψη, είτε αυτό αφορά ένα απλό βίντεο κλιπ είτε μικρού μήκους ή μια μεγάλη παραγωγή. Η πίστη στον εαυτό σου και σε αυτό που κάνεις είναι αναγκαία, προκειμένου να την μεταδώσεις και στους συνεργάτες σου. Πρέπει να αποζητάς να αναλάβεις ευθύνες και να μπορείς να δουλεύεις χωρίς ωράριο. Ούτως η άλλως, η σκηνοθεσία δεν σχετίζεται με την εικόνα αλλά με την πολυεπεξεργασία και την εργασιομανία».
Δείτε ακόμη: Η μικρού μήκους ταινία της Αθηνάς Τούσια, Shelli.
Ο λαβύρινθος της Αθηνάς δεν είναι μια ουτοπία η αποκρουστική πραγματικότητα.. κατοικεί εδώ και δίπλα της ένα μικρό παιδί επιδεικνύει τη γύμνια της. «Η αισθητική του ελληνικού σινεμά δεν είναι η μεγαλοπρέπεια. Υπάρχει αλλαγή στη φόρμα με επιτηδευμένες ατέλειες, γιατί δεν γίνεται να είναι τέλεια όταν όλοι νιώθουν ότι δεν έχουν μέλλον. Αυτά τα συναισθήματα έχουν γίνει στάση ζωής, το «Δεν περιμένω κάτι». Η ελληνική σκηνοθεσία έχει αλλάξει λόγω προοπτικών. Βλέπεις την αμφισβήτηση του ωραίου στα κάδρα, στη πλοκή, στην ερμηνεία, είναι όλα αντί-όμορφα. Όταν θα δείξω μια ιστορία που για μένα σημαίνει κάτι, θα την αποδώσω χειρότερα απ’ ότι θα ήταν στην πραγματικότητα».
«Και τώρα που ο σύγχρονος ελληνικός κινηματογράφος αναδεικνύεται στο εξωτερικό ..ο κόσμος που πριν τον έκραζε, τώρα τον εκτιμά.. Ταινίες όπως ο Κυνόδοντας και το Attenberg συνθέτουν το Greek Weird Cinema και έτσι ερχόμαστε και εμείς και λέμε: «Αφού το λένε οι έξω, να το πούμε και εμείς».
«Προσωπικά δεν ξέρω, αν μπορεί να ζήσει ένας σκηνοθέτης κάνοντας ταινίες, πάντα ήταν λίγοι αυτοί που ζούσαν από αυτό σε παγκόσμια κλίμακα και πλέον ο κόσμος δύσκολα πληρώνει για να δει ταινίες».
Κι όμως το διαδίκτυο δεν είναι η καταδίκη της σκηνοθεσίας ..το αντίθετο μάλιστα βοηθάει νέους αλλά και καταξιωμένους σκηνοθέτες. «Όχι μόνο τη διανομή αλλά και την ίδια την ταινία. Πάρε παράδειγμα το The Blair Witch Project, μια φοβερή επικοινωνιακή προσέγγιση. Αυτό το ψευτορεαλιστικό ύφος ντοκιμαντέρ μαζί με το διαδίκτυο «έσφιξε» και έγινε αυτό που έγινε. Αυτό ως προ της προσέγγιση. Αλλά και από άποψη marketing και funding, υπάρχουν καμπάνιες που έχουν φέρει χρήματα σε δημιουργούς, και ενίσχυσαν την προώθηση της ταινίας».
«Οι μεγάλες εταιρίες έχουν κέρδος από το διαδίκτυο. Για παράδειγμα στη διασκευή της ταινίας Carrie, βιντεοσκόπησαν μια φάρσα η οποία έγινε viral στο διαδίκτυο, βοηθώντας την προώθηση της ταινίας. Ως προς το θέμα του downloading οι ταινίες του Hollywood τα βγάζουν τα λεφτά τους, που σημαίνει ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Το downloading βοηθάει κινηματογραφιστές που δεν είναι σε μεγάλες παραγωγές. Είναι καθαρά θέμα αγοράς».
«Ειδικά στις low budget παραγωγές είναι σαν τη μαγεία, πας να κάνεις κάτι με το τίποτα. Μια κάμερα, ένα χώρο, styling και make up ο καθένας μόνος του».
Δεν σας έχω αποκαλύψει ακόμη το θησαυρό που κρύβει αυτός ο λαβύρινθος. Στο κέντρο του, βρίσκονται όλα τα συστατικά για μια καλή κινηματογραφική ταινία. «Η υπονόμευση και το χιούμορ είναι σημαντικό να υπάρχουν στη τέχνη. Όλα πρέπει να έχουν μια μικρή δόση αυτοϋπονόμευσης και λίγο χιούμορ. Όταν κάτι το παίρνω τόσο πολύ στα σοβαρά, νιώθω ότι κάπου το χάνω. Μπορεί να δεις τόσο σοβαρές ταινίες και με μικρές δόσεις χιούμορ και αυτό να τις ανεβάζει πολύ. Γιατί και η ίδια η ζωή είναι έτσι».
«Είναι πολύ σημαντικό το πώς παρουσιάζονται η άνθρωποι. Η ίδια η πολιτική της ταινίας το πώς παρουσιάζεται.. ο άντρας, η γυναικά, η κοινωνική ιεραρχία γενικότερα. Τα στερεότυπα της ταινίας να μην κάνουν κακό στο θεατή και να στερείται πάσης φύσεως ρατσιστική οπτική. Εκτός πια αν αποφασίσεις να υπονομεύεις τα πάντα. Εκεί είσαι απλά ισοπεδωτικός».
Γιατί ο κινηματογράφος ασκεί πολιτική. Από το «απλό» blockbuster μέχρι το «ψαγμένο» ντοκιμαντέρ, ο σκηνοθέτης αποθεώνει και καταδικάζει – στο πρόσωπο των χαρακτήρων της ταινίας – στάσεις ζωής, κοινωνικά πρότυπα, ήθη και πολιτικές απόψεις. «Έχει να κάνει με τη θέση της κάμερας. Ποιος είναι ο σκηνοθέτης; Πως βλέπει των κάθε χαρακτήρα; Πως πρέπει να τον δει το κοινό; Τι θα κάνει ο σκηνοθέτης προκειμένου να αγαπήσουμε, μισήσουμε ή να λυπηθούμε ένα χαρακτήρα; Ναι.. υπάρχουν κανόνες για όλα αυτά».
Ακολουθήστε την Αθηνά Τούσια:
Link:Γεράσιμος Καραβασίλης
