Κολλημένη εδώ στην Αθήνα, ονειρεύομαι τόπους μακρινούς. Το Αθηναϊκό Καλλιτεχνικό Δίκτυο με τη διοργάνωση του φεστιβάλ “Το Μικρό Παρίσι των Αθηνών”, χάρισε απλόχερα σε όσους βρέθηκαν 9-19 Οκτωβρίου στους δρόμους γύρω από το Μεταξουργειο και την Πλατεία Βάθης , ένα ταξίδι σε άλλο χωροχρόνο, μεταφέροντάς μας φέτος στην Μπελ-Επόκ.
Συμμετέχοντας και στους εθελοντές της διοργάνωσης, παρατηρούσα την αποφασιστικότητα και τη φαντασία με την οποία βοήθησαν καθοριστικά στην πραγματοποίηση αυτού του εγχειρήματος και περίμενα να κατακαθίσει λίγο η σκόνη από τους βηματισμούς της Ωραίας Εποχής, έτσι όπως αναβιώθηκε σε παραλλαγή εν έτει 2014 στις κατά τα άλλα υποβαθμισμένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας.
Αν ο Αλμπέρ Καμύ, στον οποίο ήταν αφιερωμένο το 1ο φεστιβάλ Petit Paris d’ Athenes 2013, πέρναγε απ΄το φετινό φεστιβάλ, μπορεί να παρατηρούσε ότι η έννοια ‘Ξένος’ εξορκιζόταν μέσα από δεκάδες καλλιτεχνικά δρώμενα που συνέβαιναν ταυτόχρονα σε πολλούς χώρους, μερικοί μόνο από τους οποίους ήταν το ξενοδοχείο Stanley – που αποτελούσε και το ‘αρχηγείο’ της διοργάνωσης, το Εθνικό Ωδείο Μανώλης Καλομοίρης στην πλατεία Βάθης, το κτίριο της Φίνος Φιλμς επι της οδού Χίου, η ιστορική Αλκυονίς που άνοιξε ξανά τις πόρτες της ανανεωμένη, η πλατεία Αγίου Παύλου, η πλατεία Καραϊσκάκη στο Μεταξουργείο, όπου έλαβε χώρα και η τελετή έναρξης.
Μια έναρξη στην οποία οι ματιές που μπόρεσα να ρίξω, με γέμισαν μουσική και χρώμα και με μια αίσθηση νοσταλγίας σα να άκουγα παντού την ηχώ μιας φωνής σαν της Edith Piaf και ενώ μπροστά μου ένα ηλικιωμένο ζευγάρι τουριστών είχε αρχίσει να χορεύει αυθόρμητα ένα αυτοσχέδιο βαλς, γιορτάζοντας μαζί μας.
Περπατώντας, όχι σε κάποια παρισινή συνοικία σαν τη Μονμάρτη, μα επί της οδού Μάγερ στην πλατεία Βάθης, φτάνω στο Εθνικό Ωδείο Μανώλης Καλομοίρης και περνώ απ’την ομαδική εικαστική έκθεση με θέμα ‘Από την Belle Epoque στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο-100 χρόνια μετά’, υπό την επιμέλεια της Μαρίας Ξυπολοπούλου. Αυτό που μου μένει είναι ο συμβολισμός του γλυπτού της Στυλιανής Παπαθανασίου, το οποίο απεικονίζει μια ακέφαλη κομψή γυναικεία φιγούρα, προάγγελο του ακρωτηριασμού που θα επέλθει με τον Μεγάλο Πόλεμο.
Πολλαπλές επιλογές κάθε μέρα όπως θέατρο, συναυλίες, δράσεις δρόμου, φόρουμ, εικαστικά κι εκπαιδευτικά προγράμματα και παρεμβάσεις, μόδα για πρώτη φορά φέτος, κι εγώ στις 16 Οκτωβρίου επιλέγω τη διάλεξη με θέμα ‘Το θέατρο από το 1900 μέχρι την παραμονή του Α’ Παγκόσμίου Πολέμου’ και εισηγήτρια την Δρ. Μαρίκα Θωμαδάκη. Είναι εκεί και ο Μάριος Στρόφαλης, διευθυντής του φεστιβάλ και επικεφαλής του Αθηναϊκού Καλλιτεχνικού Δικτύου, που μιλώντας μας, τονίζει ότι ”το κομμάτι των διαλέξεων βρίσκεται στον πυρήνα του φεστιβάλ, καθώς πάντα ο Λόγος και το πνεύμα τρέχουν μπροστά και ότι αναμένεται να σύρουν το χορό και στο Μικρό Παρίσι του 2015”.
Στη διάρκεια της διάλεξης, βουτώ στη γοητεία του Θεάτρου, που όπως τονίζει και η Δρ. Θωμαδάκη, πηγάζει από το φευγαλέο και ρευστό χαρακτήρα του. Ακούω για φιγούρες όπως ο Αντρέ Αντουάν, ο Ανρί Φρανσουά Μπεκ, ο Αντρέ Μπρετόν, ο Ζαν Ζιροντού, και ο αγαπημένος Καμύ που πάντα βρίσκει τρόπο και τρυπώνει στις σκέψεις μας.
”Η νανο-ιστορία του θεαματικού Είναι φτάνει σε μια κορύφωση πριν το ξέσπασμα του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς όλοι θέλουν να θεαθούν” τονίζει η Δρ. Θωμαδάκη, και μένω με μια στυφή γεύση στο στόμα κατανοώντας το πόσο επίκαιρο μου μοιάζει όλο αυτό. Το ”Γιατί και Για Ποιον” είναι το αιώνιο ερώτημα που θα μείνει από τον Μεγάλο Πόλεμο, και η έννοια της Αλληλεγγύης το αιώνιο ζητούμενο της Τέχνης.
17 Οκτωβρίου και αφιερώνω τη μέρα στη μεγάλη ηθοποιό Sarah Bernhardt, μία αντιπροσωπευτική φιγούρα της Belle Epoque. Υπό τους ήχους του πιανιστικού ντουέτου SoulMates παρακολουθώ τη ζωής της να ξεδιπλώνεται μαζί με μια ολόκληρη εποχή σε μια καλοφτιαγμένη προβολή videoart. Η μουσική των Debussy και E. Satie, πλαισιώνουν τη φωνή της ‘Θεϊκής Σάρα’ -όπως ήταν το προσωνύμιο που της δόθηκε, σε ένα σπάνιο ηχητικό απόσπασμα από τη Φαίδρα του Ρακίνα, στο οποίο εξομολογείται τον έρωτά της για τον Ιππόλυτο.
Μία μέρα πριν το τέλος του φεστιβάλ και στο ξενοδοχείο Stanley, εκτυλίσσεται μια βραδιά μόδας εμπνευσμένη από Μπελ Επόκ. Τα φορέματα-δημιουργίες στροβιλίζονται μπροστά μας θυμίζοντας Τουλούζ-Λωτρέκ, σε μια παρουσίαση υπό τους ήχους βαλς καθώς ντάμες και καβαλιέροι από σχολές χορού κινούνται με χάρη στο χώρο. Ενώ απολαμβάνουμε τις δημιουργίες των Lazy Di, No more pink flamingos, Λήδας Ματάλα-Χαβιάρα, Αλέξανδρου Ντακιούς, Άντζελας Ράπτη, Μαίρης Τριανταφύλλου, Ελένης Χασιώτη, το σκηνικό πίσω είναι στημμένο σα βιτρίνα με χροιά Cotton Club. Με ξεναγεί σε αυτό η σχεδιάστρια μόδας Λήδα Ματάλα-Χαβιάρα, σε μία καλόγουστη παρέλαση από καπέλα με φτερά, καθρέφτες, σατεν γάντια και περλες, φορέματα σε κρεμάστρες που μυρίζουν νοσταλγία. Είναι μια έκρηξη από δαντέλες, κοσμήματα με καμέο, στρας, αέρινα φορέματα, αέρινες γραμμές.
Κομμάτι του σκηνικού και ο πίνακας της Μαρίας Φωτάκη ”Συνεκδοχή”, προσωποποιεί το δράμα της εποχικής διαδοχής και του χρονικού εκθρονισμού σε 3 φιγούρες, μία αντρική και δύο γυναικείες, η μία από τις οποίες απεικονίζεται στη γύμνια της ως η Bell Epoque.
‘Τι είναι για σας η Bell Epoque;’ ρωτώ τους σχεδιαστές μόδας Κώστα Βαλλή και Κυριάκο Ρένγκο -οι οποίοι είχαν και την επιμέλεια του event – και στον πρώτο έρχεται αμέσως η εικόνα ενός από τα φορέματα της επίδειξης με έντονα θεατρικό χαρακτήρα, ενώ ο δεύτερος μου αναφερει το ρομαντισμό ως λέξη-κλειδί.
”These are a few of my favourite things”ακούγονται οι στίχοι από τη Μελωδία της Ευτυχίας στην αίθουσα κι εγώ αναρωτιέμαι, ήταν η Belle Epoque τελικά η ελπίδα ή η ελαφρότητα μπροστά στην επικείμενη καταστροφή;
Το φεστιβάλ Μικρό Παρίσι των Αθηνών έδωσε την αφορμή αλλά και την ευκαιρία να στοχαστούμε πάνω σ΄αυτό αλλά πολύ περισσότερο, φέρει ένα σημαντικό συμβολισμό, καθώς επιστρατεύει την τέχνη στις περιοχές της πόλης μας που οι περισσότεροι αποφεύγουν συνήθως τις νύχτες, αυτές που τις σκεπάζει ένα πέπλο φόβου και παρακμής. Είναι άραγε ακριβώς σε αυτές τις γειτονιές, ανάμεσα σ’ ένα πολύχρωμο, πολυεθνικό ψηφιδωτό που η επίμονη τέχνη θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα είδος εξέγερσης; Ο Καμύ σε μια φράση του αναφέρει, ”η εξέγερση, ο αιώνιος πόθος να μην υποφέρουμε”, πού αλλού λοιπόν παρά σε αυτές τις γειτονιές είναι που θα κατοικούσε ένα φεστιβάλ τέχνης σαν το Μικρό Παρίσι;
Link:Stavroulenia
