Λέγαμε τις προάλλες για τον Ντέιβιντ Φίντσερ. Αν ετίθετο θέμα «απυρόβλητου». Ισχύει, εν πολλοίς. Είναι, όμως, ο μοναδικός;
Αυτή τη στιγμή, εκτός του Φίντσερ, το πιο hot σκηνοθετικό όνομα στην Αμερική έχει το όνομα Κρίστοφερ Νόλαν. Και είναι και Βρετανός – φουλ «αμερικανοποιημένος» όμως, καθότι το μόνο «βρετανικό» που μπορείς να διακρίνεις στο έργο του είναι οτι θα ήθελε να είναι ένας νέος Ντέιβιντ Λιν. Οι δε θαυμαστές του, οι «groupies» του, τον έχουν αναγάγει σε νέο Κιούμπρικ – τον Αμερικάνο, δηλαδή, που επέλεξε να γίνει «Βρετανός».
Τέλος πάντων, ψιλά γράμματα. Με το Interstellar να ανοίγει παγκοσμίως αυτή την εβδομάδα, ο Νόλαν ξαναγίνεται talk-of-the-town. Ο ίδιος, ως είθισται πλέον τα τελευταία χρόνια, προωθεί την ταινία του σαν τη νέα Οδύσσεια του Διαστήματος – άνω τελεία, άποψη για το Interstellar τη στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές δεν έχω. Γι’αυτό θα προσπαθήσω να το παραβλέψω ως σχόλιο, μην τυχόν και μετά τρέχω να μαζεύω τα ασυμμάζευτα. Δεν είναι, όμως, αυτή η πρώτη βαρύγδουπη δήλωση του Βρετανού. Πριν δυο χρόνια, διαφήμιζε το τελευταίο μέρος της τριλογίας του Σκοτεινού Ιππότη, τονίζοντας πως είναι κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί… Θυμάσαι, βέβαια, τί είδες τελικά, έτσι;
Ο Νόλαν είναι ένας ικανότατος τεχνίτης. Φοβερός με τη μπάλα στα πόδια, που λένε. Εχει στιγμές στο βιογραφικό του που το αποδεικνύουν: το πρώτο του μεγάλου μήκους νεο-νουάρ Following, το άψογα μελετημένο μπρος-πίσω του Memento, το ασύλληπτα αριστοτεχνικό κομψοτέχνημα The Prestige, την καλύτερη not-so-comic ταινία βασισμένη σε… κόμικ (το Dark Knight του 2008). Το κακό είναι οτι το ίδιο βιογραφικό έχει άλλους τόσους «λάκκους». Δε θα μετρήσω το ριμέικ του Insomnia, στο οποίο θα δώσω άφεση λόγω της γρήγορης «εμπορικότητας» που χρειαζόταν το όνομά του για την είσοδό του στα μεγάλα μαγαζιά. Το «κακό» εντοπίζεται στα, κατά τη δική του ομολογία, «μεγάλα» φιλμ. Ο Νόλαν δεν είναι μόνο ένας καλός τεχνίτης. Είναι, δυστυχώς, και ένας άνθρωπος με πολλή μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του και αυτή η μεγάλη ιδέα αρκετές φορές τον έχει παρασύρει σε εξίσου μεγάλα σφάλματα. Μέτριο σφάλμα το Batman Begins – αφού ήταν και μεγάλο το βάρος που έπρεπε να σηκωθεί, στην πρώτη προσπάθεια «αναστήλωσης» του μύθου του Μπάτμαν. Μεγαλύτερό του, το κλείσιμο της τριλογίας με το Dark Knight Rises – εκεί όπου απέδειξε οτι το όνομά του στους τίτλους δεν αρκεί, όταν αποφασίζεις μέσα στη μεγαλομανία σου να τα αφήσεις όλα στην τύχη τους, λες και το βιζέρ αποφασίζει για τα σενάριά σου… Εκεί που θα σταθώ, περισσότερο, όμως είναι στην περίπτωση του Inception. Δεν είναι μια κακή ταινία, σαφώς. Είναι, όμως, η πιο τρανταχτή απόδειξη της αληθινής προσωπικότητας του Νόλαν ως δημιουργού: η υπερεκτίμηση. Ολόκληρο το σεναριακό οικοδόμημα του Inception είναι χάρτινο, προφανές. Υπάρχει μπόλικο «μπλέξιμο» το οποίο σερβίρεται με εντυπωσιακά οπτικά εφέ, πλήθος γνωστών πρωταγωνιστών, πομπώδη μουσική επένδυση και βιρτουοζικά πλαναρίσματα. Με αποτέλεσμα, να παραμένει «μπλέξιμο». Κάνει μπαμ οτι ο Νόλαν δεν είχε ιδέα τί γύριζε. Απλά το έκανε, γιατί ήξερε (δεν είναι χαζός, κάθε άλλο) οτι ο κόσμος θα ΜΑΣΗΣΕΙ. Και θα το καταπιεί έτσι, αμάσητο. Και έφτασε να θεωρείται αριστούργημα, με τον κόσμο να τον θεωρεί το νέο Κιούμπρικ. Και εκείνος να το παίρνει πάνω του. Αυτό είναι που καίει, στα δικά μου μάτια, τον Νόλαν και το, αναμφισβήτητο, ταλέντο του.
Και για να επανέλθω στο αρχικό. Ναι, ο Νόλαν είναι κλασική περίπτωση, πλέον, «απυρόβλητου». Η διαφορά με τον Φίντσερ, όμως, είναι οτι το προωθεί πολύ και ο ίδιος, πέραν των ορίων του «φυσιολογικού» ψώνιου που κάθε ταλαντούχος δημιουργός οφείλει να έχει. Ας είναι με το Interstellar να μου βουλώσει το στόμα. Με στοιχεία και ντοκουμέντα όμως, όχι με το στατιστικό χάρτη των χρηστών του IMDb…
Link:Πάνος Κατσιμπέρης
